Γεια σας! Κοντά σας στο μικρόφωνο, για μία ακόμη φορά, η Διαιτολόγος Αλεξάνδρα Κουμπίτσκι, για να σας βοηθήσει να μεγαλώσετε υγιή παιδιά.

Στο σημερινό podcast, θα αναφερθούμε στην επίδραση της οικογένειας στην εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας. Αναρωτιέστε σαν γονιός, αν έχετε μερίδιο ευθύνης για το αυξημένο βάρος του παιδιού σας;

Ο κληρονομικός παράγοντας έχει αρκετά μεγάλη βαρύτητα στην εμφάνιση της παχυσαρκίας και συμμετέχει κατά 30-50% περίπου. Σκεφτείτε... αν ένας από τους δύο γονείς είναι παχύσαρκος, το παιδί έχει 50% πιθανότητα να γίνει και αυτό παχύσαρκο, ενώ στην περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι, η πιθανότητα αγγίζει το 80%.

Προσοχή όμως... σαν γονείς δεν μεταδίδετε μόνο το γενετικό υλικό στα παιδιά, αλλά τους κληροδοτείτε και τις συνήθειες σας, καθώς αποτελείτε πρότυπα προς μίμηση. Για τον λόγο αυτό, είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε ακριβώς τον βαθμό επίδρασης της κληρονομικότητας στη διαμόρφωση του βάρους. Τα άτομα που ζουν και μεγαλώνουν στο ίδιο οικογενειακό περιβάλλον, συνήθως μοιράζονται και όμοιο τρόπο ζωής, με κοινές διατροφικές συνήθειες.

Σε αυτό το σημείο ίσως αναρωτηθείτε... φταίνε τελικά τα γονίδια που έχω δώσει στο παιδί μου ή μήπως το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει;

Ο γενετικός μας κώδικας, όπως σε κάθε άλλη περίπτωση έτσι και στην παχυσαρκία, εκδηλώνεται, όταν ευνοείται και από το περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι τα γονίδια που εμπλέκονται στην αύξηση του σωματικού βάρους δεν προκαλούν άμεσα την παχυσαρκία, αλλά αυξάνουν την εναπόθεση λίπους όταν τα άτομα εκτίθενται σε ένα περιβάλλον με αυξημένη πρόσληψη τροφής και μειωμένη φυσική δραστηριότητα.

Τίποτα λοιπόν δεν είναι γενετικά προκαθορισμένο ή αλλιώς «καταδικασμένο».

Εσείς σαν γονείς, αλλά και η ευρύτερη οικογένεια, αποτελείτε τον πιο σημαντικό παράγοντα για τη διαμόρφωση της διατροφικής συμπεριφοράς του παιδιού και άρα εδεχομένως και για τη ρύθμιση του σωματικού του βάρους, ιδιαίτερα κατά τη νηπιακή και προσχολική ηλικία.

Σκεφτείτε ότι παρέχετε το φαγητό στο παιδί σας και συνεπώς καθορίζετε τις διαιτητικές του επιλογές, ενώ ταυτόχρονα έχετε την ευθύνη για την υγιεινή και την ασφάλεια του φαγητού, την ποικιλία, την ποσότητα, το ωράριο των γευμάτων και πολύ περισσότερο την ατμόσφαιρα που υπάρχει γύρω από το τραπέζι.

Θα ήθελα να αναρωτηθείτε αν...

Ο τρόπος διατροφής σας είναι ανθυγιεινός; Υπάρχουν διαθέσιμα στο σπίτι περισσότερα ανθυγιεινά παρά υγιεινά τρόφιμα; Μήπως δεν τρώτε όλοι γύρω από το τραπέζι σαν οικογένεια; Η μητέρα απουσιάζει πολλές ώρες από το σπίτι; Μήπως την διατροφή του παιδιού την έχει αναλάβει κάποιος άλλος, όπως η γιαγιά; Παρέχετε μεγάλη μερίδα στο παιδί σας; Μήπως σαν οικογένεια τρώτε συχνά εκτός σπιτιού; Μήπως έχετε την τηλεόραση αναμμένη για «παρέα» την ώρα του φαγητού;

Όλες αυτές οι συνήθειες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο διατροφής των παιδιών, συμβάλλοντας στην αύξηση της παχυσαρκίας. Τα παιδιά τείνουν να τρώνε ό,τι τρώνε και οι γονείς τους, καθώς φαίνεται να τους μιμούνται, τόσο στις υγιεινές επιλογές τροφίμων, όσο και στις ανθυγιεινές.

Ακούστε μερικά παραδείγματα:

• Όταν το παιδί, σας βλέπει να τρώτε φρούτα και λαχανικά τότε θα καταναλώσει και το ίδιο περισσότερα φρούτα και λαχανικά, ενώ αντίστοιχα θα πράξει όταν οι διατροφικές επιλογές σας συμπεριλαμβάνουν τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λίπος.
• Επιπλέον, όταν συνηθίζονται τα οικογενειακά γεύματα, δηλαδή όταν μαζεύεται όλη η οικογένεια γύρω από το τραπέζι, αυξάνεται η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και γαλακτοκομικών από τα παιδιά, ενώ μειώνονται οι πιθανότητες παράλειψης του πρωινού.
• Αντίστροφα, όταν τα παιδιά τρώνε με την τηλεόραση για «παρέα», τείνουν να καταναλώνουν λιγότερα φρούτα και λαχανικά και περισσότερο πίτσα, πρόχειρα φαγητά και αναψυκτικά.

Προσοχή όμως.. Λάβετε υπόψη σας ότι δεν επηρεάζετε την διατροφή των παιδιών μόνο με τις διατροφικές σας συνήθειες, αλλά και με τις πρακτικές που συχνά χρησιμοποιείτε. Αν συνηθίζετε να πιέζετε τα παιδιά και να τα περιορίζετε στην κατανάλωση των σνακ ή των φρούτων και λαχανικών πρέπει να αλλάξετε «στρατηγική». Συγκεκριμένα, μια τέτοια πίεση φαίνεται να οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λίπος, μικρότερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και τελικά αύξηση του σωματικού βάρους. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό να επηρεάσετε την ικανότητα του παιδιού σας για αυτορρύθμιση του βάρους του και την αίσθηση της πείνας και του κορεσμού.

Οι καλές διατροφικές συνήθειες ξεκινούν από το σπίτι και ένα από τα κλειδιά για την επίλυση της παιδικής παχυσαρκίας είναι οι γονείς.

Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν σαν γονείς;

• Αναλάβετε εσείς οι ίδιοι την διατροφική ανατροφή του παιδιού σας
• Δώστε προσοχή στην μερίδα που του παρέχετε
• Φροντίστε να υπάρχουν διαθέσιμα υγιεινά τρόφιμα στο σπίτι σας
• Αποφύγετε την κατανάλωση γευμάτων μπροστά από την τηλεόραση
• Αποφύγετε την κατανάλωση γευμάτων εκτός σπιτιού
• Μην χρησιμοποιείτε στρατηγικές πίεσης
• Φροντίστε να γίνετε σωστά πρότυπα προς μίμηση για το παιδί σας